Veli Üniversitesi (EÜ) Botanik Bahçesi ile Herbaryum Aplikasyon ve Araştırı Merkezi Akademisyen Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibi, Muğla’nın Köyceğiz ilçesinde tespit edilen bakir tıpkı toy soğan (allium) türünü malumat dünyasına kazandırdı.
Muğla’bile kıpırdak ve nebatat konusunda amatör çalışmalar özne Ayhan Yerey, aynı bölümü Denizli sınırları ortamında olan Sandras Dağı’nın Köyceğiz ilçesi kesimindeki 2 bin 200-2 bin 250 metre rakımlı Çiçek Ata zirvesinde, ayrımlı olduğunu düşündüğü aynı bitkiye rastladı.
Arazi, bitkiye ilişik etraflı fotoğrafları, EÜ Botanik Bahçesi ile Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sebep’a ulaştırdı.
Saika, yaptığı araştırı sonucunda bitkinin literatürde kaydının olmadığını belirledi.
Yüksek lisans öğrencisi Seval Yiğitlik ve doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl’ün bile karışma olduğu düz ve laboratuvar çalışmasının ardından hazırlanan “Muğla soğanı” mevzulu bilimsel makale, Finlandiya merkezli uluslararası hakemli bülten Annales Botanici Fennici’dahi yayımlandı.
Bilim dünyasına kazandırılan bitkiye Türki beşer yerine, “Muğla soğanı” adı verildi. Bitkinin bilimsel ismi keşfi fail Ayhan Yerey’a atıfla “Allium ayhan-toprakii Sebep” oldu.
“Sandras biyoçeşitlilik açısından oldukça mehabetli”
Prof. Dr. Hasan Sebep, AA muhabirine, Muğla soğanın keşfi ile Türkiye’üstelik kâin endemik soğan sayısının 120’ye, Türkiye’deki soğan türünün bile 225’e yükseldiğini söyledi.
Kendilerine bitkinin fotoğraflarını göndererek bilimsel çalışmanın başlamasını sağlayıcı müptedi bitki bilimci Ayhan Yer’ı keşfi nedeniyle tebrik fail Yıldırım, şöyle devam etti:
“Bu bitkinin yayılış gösterdiği Sandras Dağı tezyifkâr dahi biyoçeşitlilik açısından berenarı kebir bire bir ızdırap. Lüzumlu ülkemiz açısından gerekse dünya çapında berenarı sıcak benzeri yasakçı diyebiliriz. Bu çığlık şu asıl büyüklüğünde keşfedilmiş türlere baktığımızda, elden dünyada bu dağın zirvesinde ve eteklerinde saha düzlük ve ayrıksı tıpkı yerde yayılış göstermeyen 30’dan aşkın endemik nebat türüne topluluk olduğunu söyleyebiliriz. Halen üstelik bu bitkide olduğu üzere bakir türlerin keşifleri bitmeme ediyor.”
Hasan Yıldırım, dağda yapılan madencilik faaliyetlerinin bölgenin biyoçeşitliliğine zarar vereceğinden keder ettiklerini bile belirtti.
Yeni bitki türlerinin keşfedilmesinin tıp açısından bile muhteşem olduğunu dile getiren Yıldırım, yapılacak icraat sonucunda yeni ilaçların birlikte ortaya çıkabileceğini ifade etti.
