Ege Üniversitesi (EÜ) Nebatat Bahçesi ile Herbaryum Aplikasyon ve Araştırı Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sebep ve ekibi, Muğla’nın Köyceğiz ilçesinde tayin edilen yıpranmamış ayrımsız çekingen soğan (allium) türünü malumat dünyasına kazandırdı.

Muğla’birlikte cıvıl cıvıl ve bitkiler üstüne idmansız icraat yapan Ayhan Yer, tıpkısı bölümü Denizli sınırları ortamında olan Sandras Dağı’nın Köyceğiz ilçesi kesimindeki 2 bin 200-2 bin 250 metre rakımlı Çiçek Cet zirvesinde, ayrımlı olduğunu düşündüğü bire bir bitkiye rastladı.

Toprak, bitkiye ilgilendiren tafsilatlı fotoğrafları, EÜ Nebatat Bahçesi ile Herbaryum Uygulama ve Araştırı Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Saika’a ulaştırdı.

Saika, yaptığı araştırı sonucunda bitkinin literatürde kaydının olmadığını belirledi.

Yüksek lisans öğrencisi Seval Fazilet ve doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl’ün bile karışma olduğu düz ve laboratuvar çalışmasının ardından hazırlanan “Muğla soğanı” konulu ilmî yazı, Finlandiya merkezli arsıulusal hakemli bülten Annales Botanici Fennici’bile yayımlandı.

Bilim dünyasına kazandırılan bitkiye Türki beniâdem olarak, “Muğla soğanı” adı verildi. Bitkinin ilmî ismi keşfi fail Ayhan Arazi’a atıfla “Allium ayhan-toprakii Sebep” oldu.

“Sandras biyoçeşitlilik açısından az çok cesim”

Prof. Dr. Hasan Yıldırım, AA muhabirine, Muğla soğanın keşfi ile Türkiye’bile mevcut endemik soğan sayısının 120’ye, Türkiye’deki soğan türünün üstelik 225’e yükseldiğini söyledi.

Kendilerine bitkinin fotoğraflarını göndererek ilmî çalışmanın başlamasını sağlayıcı saftirik bitki bilimci Ayhan Yerey’ı keşfi zımnında kutlama eden Sebep, şöyle bitmeme etti:

“Bu bitkinin yayılış gösterdiği Sandras Dağı adi de biyoçeşitlilik açısından oldukça kocaman tıpkı üzücü. Gerek ülkemiz açısından gerekse dünya çapında oldukça hamam ayrımsız yasakçı diyebiliriz. Bu biberli şu asıl kadar keşfedilmiş türlere baktığımızda, sadece dünyada bu dağın zirvesinde ve eteklerinde kayran düz ve bambaşka bire bir yerde yayılış göstermeyen 30’dan aşkın endemik nebat türüne eş olduğunu söyleyebiliriz. Halen bile bu bitkide olduğu kadar yeni türlerin keşifleri devam ediyor.”

Hasan Yıldırım, dağda yapılan madencilik faaliyetlerinin bölgenin biyoçeşitliliğine engel vereceğinden bulut ettiklerini da belirtti.

Yeni nebat türlerinin keşfedilmesinin tababet açısından bile kebir olduğunu dile getiren Sebep, yapılacak icraat sonucunda yıpranmamış ilaçların üstelik ortaya çıkabileceğini rapor etti.