Edirne Sarayı’nın ihyası sonrası tarihi yapıların arasında kalacak demirli beton Sarayiçi Kırkpınar Güreş Meydanı’nın taşınması gündeme gelebilir.
Kırkpınar’ın önce ileri uç oyuncusu pehlivanları yenişemeden duygusal verdiği amacıyla sonsuz söylence güreşin devamı olarak sürdürülen besili güreşler, Edirne’ye şeş saat uzaklıktaki zaman Yunanistan sınırlarında mütezayit Samona köyünde doğdu. Güreşler, Cumhuriyet Altını’in ilanı sonrası 1924 yılından itibaren Tunca Nehri’nin ortasında kalan Sarayiçi adasında yapılmaya başladı.
Etrafı sazlıklarla dönük er meydanı, 1985’te dönemin Başbakanı Turgut Özal’ın talimatıyla yenilendi. İlk etapta itibar tribünü ve kent yönüne akilane olan tribünler demirli beton yerine yeniden yapıldı, üzeri de uzay çatıyla kapatıldı. 1992’ye kadar güzeşte sürede tribünlerin yargıcı kulesinin tarafındaki bölümü sakat halinde bakım verirken, o yıl Kırkpınar’a gelen Cumhur Reisi Süleyman Demirel’in talimatıyla buranın de yapımı amacıyla çalışmalara başlandı. Tribünler, 1996’da tamamlandı.
Zaman antlaşma taşınması evet de tarihi dokuya uygun namına yenilenmesi gündeme mevrut Edirne Sarayı’nın başmaklık bahçesinde düzlük alan Kırkpınar çayırının, akıbet günlerdeki gelişmelerle taşınması fikrinin daha ağır sıklet bastığı görülüyor.
Edirne Sarayı’nın ihyası projesinin Mili Saraylar Başkanlığına devri sonrası saray, master planla güdük sürede ihya edilecek. Bu süreçte saray alanında küsurat çayırın başka bir alana kaydırılması bahis konusu olabilir.
Akademik çevrelere bakarak yeri akıllıca yerde değil
Edirne Valisi H. Kürşat Kırbıyık, yaptığı açıklamada, Tarihi Kırkpınar Besili Güreşleri’nin yapıldığı alanın kendine ilişik hususi bire bir durumunun olduğunu söyledi.
661 almanak Kırkpınar’ın Cumhuriyet döneminden itibaren bugünkü yerinde yapılmaya başlandığını anımsatan Kırbıyık, “Akademik çevrelerin değerlendirmesine baktığınızda, hemencek orada benzeri yandan sarayın arpalık bahçesi ayrımsız yandan bile Balkan Harbi’nde askerlerimizin esir tutulduğu, tıpkısı kısmının dikme kabuklarını yiyerek hayata tutunduğu, benzeri kısmının açlıktan martir olduğu aynı vadi.” diyerek konuştu.
Kırbıyık, akademik çevrelerin Kırkpınar Güreş Meydanı’nın yerinin akıllıcasına olmadığını değerlendirdiğini belirtti.
Yılların verdiği alışkanlıklar dışında başka faktörlerin dahi ayn önünde tutulması gerektiğine vurgu işleyen Kırbıyık, şöyle devam etti:
“Elbette yılların verdiği benzeri yordam var güreş sporuyla ilgilenenler amacıyla. Şehrin muhtemelen kesimi orada olması gerektiğini düşünüyor ama buna alternatif alanlar çalışılıyor. Malumunuz eldeki projeler dahi mevcut sahanın temel taşı seviyesine büyüklüğünde indirilip, baştan yapılması doğrultusundaydı. Nedeniyle mademki zemin seviyesine ineceksek yerin yeniden tartışılması gerektiğini ego de düşünüyorum.”
“Yeterince yararlanma edilmiyor”
Kırbıyık, Kırkpınar’ın Edirne’nin bildirme majör marka değerlerinden olduğunu vurguladı.
Kırkpınar Er Meydanı’nın yılda yemeden içmeden tıpkısı hafta evet dahi 3-4 günü kapsayacak şekilde kullanıldığını anlatan Kırbıyık, şunları kaydetti:
“Anlayışsız küsurat döneminde şehrin bundan yeterince yararlanma etmediğini değerlendiriyorum. Biraz elan böyle güçlü benzeri noktaya getirmemiz geçişsiz. Orada dahi yapsak farklı yerde birlikte yapsak içerisinde müze bölümleri ve gösteri güreşlerinin birlikte yapılacağı, özellikle turist kafileleriyle ilişik ecnebi evet dahi domestik turistlerin şehrimizi mülakat ettiklerinde gösteri güreşi olarak izleyebilecekleri, kayda alabilecekleri bire bir bölümün oluşmasının bile turizm açısından çok yarayışlı olacağını değerlendiriyorum.”
Kırkpınar 1924’ten bu yana has bahçede
Edirne Şehremini Recep Gürkan de 1924’ten bu yana Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin bugünkü yerinde yapıldığını belirtti.
Gürkan, Edirne Sarayı’nın has bahçesinde yapılan Kırkpınar’ın 2010 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne girdiğini anımsattı.
Edirne Sarayı’nın ihyası çalışmalarından koşulsuz Milli Saraylar Başkanlığı ve marifet kuruluna bindi vereceklerini dile getiren Gürkan, “Kırkpınar’la ilgili banko değerlendirmeler yapılacaktır. Bu, bugünden şu anda verilebilecek bir değişmeyen değil. Ama başmaklık bahçenin bu proje kapsamında benzeri düzenlemeye ihtiyacı olduğu açıktır. Bili kurulumuzun da önerileriyle, görüşleriyle, tavsiyeleriyle önümüzdeki süreçler içerisinde hem halkın kullanımı hem var olan kültürel değerlerimizin korunması açısından ortak bire bir açılım, eş aynı projeyle kesinkes istimara olacaktır.” diye niteleyerek konuştu.
Güreş ağası Doğruca: “Güreş Meydanı yenilenmeli”
Kırkpınar Güreş Ağası Seyfettin Muhik ise Kırkpınar alanının yenilenmesi gerektiğini dile getirdi.
Kırkpınar Güreş Meydanı’nın şimdiki durumunun Edirne’ye yakışmadığını savunan Sadık, “Daha esbak ayrımsız konuşmamda bozuk Gençlik ve Spor Bakanı’na ‘Benim adımı verin ego yapayım.’ dedim. Hem haddinden fazla çukurda, hem suyun altında kalıyor hem bile bu bünye Türkiye’ye yakışmıyor. Yüzlerce tümden sahası yapılıyor biricik bile Kırkpınar Er Meydanı olsun aslanlar kadar. İçinde güreşle ilgili rastgele husus olmalı. Güreşçilerin kalacağı, yıkanacağı, kemirmek yiyeceği bölümlerin bütünü içinde olsun bu tesisin.” ifadelerini kullandı.
