KARADENİZ Bölgesi’nde, global ısınma ve iklim değişikliği etkilerine ilişkin namına susuzluk yaşanıyor. Hava Bilgisi Umumi Müdürlüğü’nün güncel yağışsızlık haritalarına göre, Karadeniz’üstelik dokunaklı yüksek oranlara vasıl yağışsızlık yaşandığı belirlendi. Karadeniz Ustalık Üniversitesi (KTÜ) Toprak Kayması Aplikasyon ve Araştırma Merkezi üyesi Prof. Dr. Melik Ersoy, İklim değişikliğinin etkisini kuraklık kendisine yaşıyoruz. Kuraklığın bedelini ferda ölçüsüz yağışlarla ödeyebiliriz dedi.
Küresel iklim değişikliğinin etkileriyle Karadeniz Bölgesi’nde son aylarda azalan yağışlar, yağışsızlık tehlikesini dahi yanı sıra getirdi. Türkiye’bile en fazla yağış düzlük kesim adına bilinen Karadeniz Bölgesi’ndeki yağışsızlık, bilimsel verilere dahi yansıdı. Meteoroloji Umumi Müdürlüğü’nün 2022 yılı alansal kümeli yağış raporuna bakıldığında, bölgedeki yağışlarda mevsim normallerine bakarak yüzde 25, 2021 yılı sonbahar mevsimi yağışlarına göre yüzdelik 17 azalma gerçekleşti. Standart yağmur indeksi metoduyla hazırlanan 3,6,9,12 ve 24 maaş tablolara göre, 2022 yılı Mart ve Teşrinisani ayları ortada Trabzon ve yakın çevresinde haddinden fazla ızdırap ve dokunaklı susuzluk, 2021 ve 2020 yılları Çatlak ayından 2022 yılı Kasım ayına kadar biberli ve mutedil elem susuzluk yaşandı. Kuraklığın abuhava değişikliğinin arz mehabetli göstergesi olduğunu belirten uzmanlar, gelecekte yaşanması beklenen dangadak yağışların da heyelan ve lüks olaylarını artmasına illet olabileceğine meni etti.
‘YARI YARIYA BEŞ ALTI YAĞIŞ ALIYOR’
Şarki Karadeniz’bile abuhava değişikliğinin, kuraklık ve yağış düzensizliği yerine görüldüğünü söyleyen KTÜ Heyelan Aplikasyon ve Araştırma Merkezi üyesi Prof. Dr. Kağan Ersoy, Bilim Insanı kendisine verileri inceliyor, yurttaş namına dahi yaşıyoruz. Hele Doğu Karadeniz ve Trabzon çevresinde yağışsızlık yaşanıyor. Yağış düşmüyor. Toptan iklim değişikliğinin en kocaman etkilerinden biri dahi kuraklık. Mucize olan ise kuraklığın çöl iklimi olan yerlerde artması beklenirken, bizim bölgemizde görülmesi. Trabzon, çevresindeki illere bakarak yarı yarıya elan beş alti yağış alıyor. Trabzon, Türkiye’nin yağış ortalamasının haddinden fazla beş alti üzerinde. Denize yandaki bire bir ülke olduğu üzere yağışsız değilmiş kabil düşünülüyor ama Trabzon, kuraklığı cins anlamda hayatiyetli illerden biri ve akıbet yıllarda abuhava değişikliğinin etkisiyle arttı diye niteleyerek konuştu.
‘ANİ YAĞIŞLAR ARTTIKÇA FACIA OLASILIĞI ARTIYOR’
Prof. Dr. Ersoy, çalışmaları değerlendirerek, Bilimsel icraat, bu bölgede yağışın yüzdelik 20 azalacağını ancak larp yağışların da aynı o büyüklüğünde artacağını söylüyor. Kuraklık hoppadak akarsu kıtlığı anlamına gelmiyor. Alelhusus göçü ve taşkınları muhtemelen artıracaktır. Apansız yağışlar arttıkça bu nev afetleri kişi olasılığımız da artıyor. Kuraklığın 2 taraflı durumu var. 10 yıl önce birlikte böyle ayrımsız uzanım yaşamıştık, sonraları yağmur miktarı arttı. Bunun etkileri uzun sürede ortaya çıkma. Ihtimal bizi etkilemeyecek ama bizden ahir kuşağı etkileyecek süreçleri yaşamaya başladık. Bu birlikte ilk göstergesi dedi.
‘KURAKLIĞIN BEDELİNİ AŞIRI YAĞIŞLARLA ÖDEYEBİLİRİZ’
Bölge genelindeki heyelanların kuraklıkla azalmasının beklenmediğini da söyleyen Ersoy, Bölgemizde güdük vadede susuzluk başladı kadar gözüküyor. Yağışın azalması, heyelan yahut baş döndürücü olaylarını azaltacak anlamına gelmez. Ihtimal birkaç dakikalık hâller adına karşımıza menfaat ama ayrımsız yerin toprak kayması potansiyeli oluşturacak duruma gelmesi, binlerce almanak jeolojik süreyi barındırır. Siz elden topuğuna dokunduğunuz anda heyelana dönüştürür. Dünyadaki sunma hızlı baş döndürücü yağışsız benzeri bölgede gelişti. Tığ sözde iklim değişikliğinin etkisini kuraklık olarak yaşıyoruz ama iklim değişikliği kesintili bir abuhava getiriyor. Bugün yaşadığımız kuraklığın bedelini, ferda çılgın yağışlarla ödeyebiliriz diyerek konuştu.
Prof. Dr. Ersoy, insanların heyelanlı ve riskli bölgelerde yaşamaya bitmeme ettiği sürece felaketlerin mübrem olduğunu belirterek, Bu devirden rüya yok, bir sonraki devri bilemiyorum. Bizden ahir ikinci devri kurtarmaya odaklanacağız. Günümüzü kurtaramayız, bu problemleri yaşayacağız. Şu anda ilimizde da afete maruz bölgede hayat bitmeme ediyor. Gün Doğusu Karadeniz’e bakınca birçok afete maruz bölgede dirim bitmeme ediyor. İnsanları elbette alacaksınız Söz Gelişi; Maçka’ya gelmeden geçmiş yamaçlardaki bazı bölgeler, afete maruz nahiye amma hayat bitmeme ediyor. Keza Dereli’dahi, Doğankent’te yaşanan taşkınlarda bir nice mıntıka afete maruz bölgeydi filhakika. Orada insanın yaşamaması geçişsiz amma polisle insanları oradan ayıramazsınız. Kendisi oradan ayrılacak. Bunu sağlamadığımız sürece bunu yaşayacağız dedi.
