Yozgat Bozok Teknopark bünyesinde kurulan şirkette, kullanma ömrünü tamamlamış elektronik eşyalarda kâin altın, paladyum, rodyum ve platin gibi değerli metaller ayrıştırılıyor.
Yozgat Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Çözümlemeli Kimya Anne Olgun Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Hazer, atılan elektronik eşyaların ekonomiye kazandırılması amacıyla yaptığı AR-GE çalışmalarını Bozok Teknopark’ta kurduğu şirkette sürdürüyor.
Çalışmalar kapsamında Teknopark bünyesinde kurulan şirketin laboratuvarlarında, el telefonu ve bilgisayar ilkin görünmek amacıyla elektronik atıkların içindeki altın madenler ferasetsiz dönüştürülerek ekonomiye kazandırılıyor.
Hazer, AA muhabirine, Yozgat ve diğer illerden gerçekleştirme ettikleri elektronik atıkların içindeki kızıl, paladyum, platin ve rodyum kabil kıymetli metalleri ayrıştırdıklarını ve bu alanda elektrik gösteren İstanbul’daki firmalara sattıklarını belirtti.
Hazer, şunları söyledi:
“Toplanan elektronik atık çeşitlerini bölümleme etmeye çalışıyoruz. Hangi nev elektronik atılan var ve bunların içeriğinde neler var, onları araştırıyoruz. Henüz sonra bunların içerisindeki eşsiz madenlerin çıkarılması için yeryüzü ülkü yöntemi belirlemeye çalışıyoruz. Ondan sonraki aşamada ise atıkların içerisindeki kıymetli metalleri çevreye kötülük vermeden, asgari hesaplı maliyetle ansız dönüştürüyoruz.”
“Tıpkı ton elektronik atıkta 500-600 gram zer mümkün”
Elektronik atıkların “kent içi madeni” adına nitelendirildiğini tabir eden Hazer, “Normal süreçte bire bir titrem yerey veya kayaçta 1-2 gram altın üstelik olması orada rezerv olduğunu gösterir. Elektronik atıkların tonunda 300 gramdan başlayıp kiloları bulan kızıl rezervi olabiliyor. Yani bir titrem elektronik atığın içerisinde kısaca 500-600 gram değerli olma ihtimali var. Çabucak değerli değil, gayrı madenleri üstelik elde edebiliyorsunuz. Yani tonlarca topraktan çıkaracağınız tıpkı madeni yemeden içmeden bire bir ton elektronikten çıkarabiliyorsunuz.” diye niteleyerek konuştu.
Hazer, elektronik atıkların toplanmasında asıl görevin evsel kullanıcıya düştüğüne, bunların çöplere gitmesinin kırıcı ekonomik kayıp olduğuna dikkati çekerek, “Elektronik eşyada kullanılan madenler sınırlı dışından ithal edildiği üzere vurdumduymaz dönüşümü ülke ekonomisine kilolu idrak sağlayacaktır.” dedi.
Elektronik eşyaların içre altından daha kızıl madenlerin bulunduğuna üstelik bel eden Hazer, “Altının gramı bin liralık civarında prosedür görürken, paladyumun gramı 1100, rodyumun gramı 9 bin lira civarında işlem görmektedir.” bilgisini verdi.
Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Bozok Teknopark Umumi Müdürü Prof. Dr. Şenol Atak dahi 2015’te faaliyete geçen Bozok Teknopark’ta 17 projenin tamamladığını kaydetti.
Teknoparkta bir nice firmanın projeleriyle mevki ekonomisine yardım sağladığını tamlayan Akış, “Amacımız, burada üretilen bilginin ekonomiye kazandırılmasıdır. Bu anlamda firmalarımız ürettikleri ürünlerle hem mahdut dışına giden dövizin azaltılması hem bile teknolojinin geliştirilmesine ulama sunmaktadır.” diye niteleyerek konuştu.
