Türkiye Ekincilik Odaları Birliği (TZOB) Umumi Başkanı Şemsi Bayraktar, benzen sektöründe yaşanan sorunları yaptığı görüntülü matbuat açıklamasında değerlendirdi.

Millî Benzin Konseyi (USK)’nin, 15 Mayıs 2022 tarihinden itibaren konuşmak amacıyla soğutulmuş çiğ benzin tavsiye koca fiyatını litrede brüt 7,50 liralık adına belirlediğini hatırlatan Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Konsey yaptığı açıklamada; ‘jale benzin istihsal maliyetinde cesim bire bir değişiklik olduğunda önümüzdeki süreçte etraf şartlarına göre yine değerlendirme yapılacaktır’ dedi. Bugün bakımından üreticilerimizin eline kesintiler çıktıktan sonra sayı farkı 7 liralık geçiyor. Kâh yerlerde ise bu fiyatın birlikte altında çiğ benzin satılıyor.

Lüzumlu müstahsil örgütleriyle alay malay gerekse Türkiye Tarım Odaları Birliği (TZOB) adına yaptığımız açıklamalarla ‘istihsal maliyetlerinde balaban artışlar olduğunu’ kamuoyuna duyurduk ve süt fiyatlarının revize edilmesinin önemine ilgi çektik.

Zaman parite, beklentimiz olan 1,5 seviyelerinden çokça uzakta, 1 civarındadır. Üreticimiz tıpkı kilo benzen satarak ancak aynı kilogram ağızotu alabilmektedir. Bu boyut sürdürülebilir değildir.

Eskimemiş sezonda yonca ve mısır silajı kabil kaba yemleme maliyetleri de yükseldi. Öte yandan üreticilerimizin bir tane maliyeti yem de değildir. Son günlerde tıpkısı hacim düşüş yaşansa da mazota, elektriğe, işçiye, nakliyeye, ilaca zam geliyor.

Üreticilerimiz imdi hangi önünü görebiliyor ne dahi geleceğini planlayabiliyor. Yetkililerin ‘benzin fiyatları artırıldığında yemleme fiyatları dahi artıyor, bu yüzden benzin fiyatlarında artışa gitmeyeceğiz’ şeklinde söylemleri bulunuyor. Bu gerekçeyle nereye büyüklüğünde süt fiyatları artırılmayacaktır? Krize giren benzen işletmeleri elbette ayağa kaldırılacaktır? Mütenakıs istihsal kuşkusuz artırılacaktır?
Sektörde işlerin mebzul gitmediğini hoppadak biz söylemiyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri bile bizi destekliyor. TÜİK’e göre sonuç beş ayda güzeşte yılın benzeri dönemine göre toplanan açık ağızlı sütü miktarı yüzdelik 2,8, içmece sütü üretimi yüzde 6,5, peynir üretimi ise yüzdelik 5,2 oranında azaldı.

Sanayiciler jale benzin bulmakta, marketler ise süt ve benzin ürünlerini satmakta sıkıntı yaşıyor. Hem istihsal hem de istek ayağındaki daralma, sektördeki yoğun sorunu gözler önüne seriyor. Temel dava kâm ayağındaki daralma ortadan kalkınca yaşanacaktır. İşte o ahit kalan talebi karşılayacak ehliyetli kitap bulunamayacak, tüketiciler çok efdal fiyatlardan süt ve benzen ürünleri bezdirmek zorunda kalacaktır. Buna müteveccih hazırlıklı gelmek zorundayız.”

Sütün üretimden pazarlamasına kadar kim tamam sürecin, direkt döviz kuruyla ilişkili olduğuna dikkat çeken Bayraktar, “dövizdeki üst yönlü genişlik ufak tıpkısı hareketlenmede zincirin herhangi bir halkası alçak maliyet artışlarıyla karşılaşıyor” diye, açıklamasına şöyle devam etti;

“Bu artışların üretime ve tüketime belkili yıkıcı etkilerini azaltmaya müteveccih seçme soy hazırlık hayata geçirilmelidir. Serencam dönemde yemleme fiyatları o büyüklüğünde arttı kim, üreticilerimiz damızlıklarını kestirip doğrudan çıkarmaya, genç dişi hayvanları (düve) ise damızlığa örtmek hesabına besleyip kesime göndermeye başladı. Sahada damızlık hayvan kesimlerinin bibi bitmeme ettiğini çıktı kabul etmemiz gerekiyor.

Üreticilerimiz, ellerinde tuttukları hayvanlarına ise ‘daha beş altı ağızotu, daha bir iki süt’ diyerek verdikleri üretimevi yemini azalttılar, hayvanlarını kararlı beslemekten vazgeçtiler. Asıl hınç da aha burada başladı. Muvazenesiz beslenmeye tutkun namına maya hayvanlarda besleme hastalıkları ve üremeye müteveccih mesail artmaya başladı. Yani damızlıklar hepyek vasıtasız gidiyor, elde kalanlar ise damızlık vasfını kaybediyor.

Özetle sektörün istihsal ayağında çok dokunaklı zayiat yaşanmaya başladı. Denyo hizmetçi sonucu maya hayvanları er elden tarh, buzağı alamama kabil olaylar hem benzen hem de et sektörünün geleceğini zılgıt ediyor. İlerleyen zamanlarda üreticinin damızlık efsanevi ihtiyacı mutluluk içerisinden ehliyetli hayvan bulunamadığı ve mikro dışından ise çok fiyatlı olduğu amacıyla karşılanamayabilir. Maatteessüf yılların emeği olan damızlık hayvanları elde tutup, geliştirme noktasından kopma noktasına geldik.

Kamuoyunun şunu haddinden fazla ferah bilmesini istiyoruz. Eğer ilerleyici zamanlarda ‘vücut ve benzin ürünlerinde fahiş fiyatlar’ tartışılırsa bilin kim bu bir anda ümranlı bir sevgili olmadığı kabil çabucak birlikte giderilebilmesi türlü tıpkı ülkü değildir. Biz ince süredir bu konuyu dile getiriyoruz ama maalesef politikalar elden geçici oluyor.

Imdi üreticilerimiz, ‘sürdürülemez jale süt fiyatları ve kalan maliyetler dolayısıyla daim eşit temenni eden’ konumda olmaktan yoruldu. Yüksek benzen fiyatlarına ulaşmakta zorlanan, dosdoğru ve kararlı beslenememe riskiyle yüz yüze artan tüketicilerimiz da durumlarından memnun değildir.

Sonuç bakımından;

Önceliğimiz damızlık hayvan kesimlerinin durdurulması, yem başta tutmak amacıyla girdilerdeki değer artışlarına yönelik etken tedbirlerin hayata geçirilmesi, üreticilere sürdürülebilir sağlık sağlanması, tüketiciye ise ulaşılabilir fiyattan besin sağlayacak politikaları hayata kılmak olmalıdır.

Hep söylediğimizi bire bir nöbet henüz tekrar etmek istiyoruz. Üretimin devam etmesi üzere ya çiğ süt fiyatları artırılmalı ya dahi yemleme fiyatlarını düşürmeye ve taharri etmeye müteveccih tedbirler alınmalıdır. Azık Komitesi’nin ağızotu fiyatlarındaki artışların beklenir etkilerini önlemeye yönelik tıpkı misil haritası belirlemiş olmasını birlikte müspet buluyoruz. Rastgele ne büyüklüğünde detayları kesim paydaşlarıyla paylaşılmamış dahi olsa bizce üreticilerin elindeki sağılan efsanevi sayısı bellidir. Üreticinin ne büyüklüğünde süt ürettiği üstelik, hayvan başına tüketilen etli yemleme miktarı bile bellidir. Dolayısıyla bu veriler ışığında karşıt kontroller dahi yapılarak üreticiye yem desteği verilebilir ve umulur suistimaller önlenebilir. 

Burada şanlı iki dideban vardır; Birincisi desteğin üreticiyi gönül tokluğu edecek miktarda verilmesi, ikincisi ödemelerin değme ayın böylece üreticinin adına geçmesidir. Verilecek bu destekle süt/ağızotu paritesinin ideal parite olan 1,5 seviyelerinde olması sağlanmalıdır.”

Benzen heveslendirme prim ödemelerinin 4 kamer geriden geldiğini tamlayan TZOB Umumi Başkanı Bayraktar, üreticilerin en üst Mart ayına ilişkin desteği aldığını açıkladı. Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Böylesi çok geriden gelen aynı desteğin etkisi birlikte tutkun olacaktır. Kaldı kim 20 kuruşluk destek ne üreticiyi isteklendirme etmekte hangi da sektörü araç altına almakta faal olmaktadır. Destek artırılmalı, ödemeler erkene çekilmelidir.

Çiftçiler ürünlerini maliyetlerinin üzerinde satamadıkları takdirde, meydan istikrarından ve üretimde sürdürülebilirlikten bahsedemeyiz. 

Benzen üretiminde on paralık kimse tıpkısı tansık beklemesin. Türkiye’dahi sütün büyük benzeri kısmı, çiftçilerimizi kırsalda tutan, tezyifkâr aile işletmeleri vasıtasıyla üretilmektedir. Bu sektörü ayakta markajcı familya işletmeleridir. Üreticilerimiz servet kazanamadıkları anda üretimi bırakıp şehirlere barhana ediyor, köylü dönüşleri dahi olanaklı olmuyor. En büyük zayi de işi bilici nitelikli elemanların kaybedilmesi oluyor. Devlet tarımının geleceği aile işletmelerinin ayakta kalmasına bağlıdır. Bunu unutmayalım. 

Gıda enflasyonu ile mücadelede istihsal artışına daha aşkın önem yüklemek gerekiyor. Süt fiyatlarını baskılayarak enflasyonu önlemeye gitmek üretimin azalmasıyla alay malay henüz erdemli pahalılık adına bize geri dönecektir.

İthalatla ülkeyi doyurma imkanı yoktur. Bunu görmezden gelemeyiz. Tarım sektörü dünyada bildirme önemli kısım haline geldi. Elimizde hangi var hangi yoksa vererek üreticiyi desteklemekten, üretimi artırmaktan eksantrik merhem yoktur. Bunu başaramazsak gıdayı tüketicilerimize ulaştıramayacağız.”

TZOB Başkanı Bayraktar’dan kar marjı açıklaması

TZOB: Çiftçinin itimat borçları faizsiz ertelenmeli

TZOB: Ülkemiz topraklarını eli nimetli kullanamıyoruz

TZOB: Girdi fiyatları akla yatkın düzeylere çekilmeli