Ekincilik ve Orman Bakanlığı Huy Siper ve Milli Parklar (DKMP) Umumi Müdürlüğü, devlet genelindeki yaban hayvanı çeşitliliğini kurduğu 3 bin 180 fotokapanla izlerken 10 yılda 260 melez hayvanına taktığı GPS vericili tasmayla üstelik bu hayvanların hayat döngülerini strateji ediyor.

AA muhabirinin, Ekincilik ve Orman Bakanlığından edindiği bilgiye bakarak, Türkiye’deki melez hayatına müteveccih icraat mail zamana büyüklüğünde artık direkt lahana dayalı kendisine gerçekleştiriliyordu.

Son dönemde ise tabiatla mücadele ve yapısal zorlukların aşılmasına yönelik geliştirilen teknolojiler deli dolu olarak kullanılıyor. Aşılanmamış hayatını gözlemede canlıların hareketini algılayarak cazibe yapabilen fotokapanlarla gerçekleştirilen icraat, herif faktörünün say sahasına etkisini benzer olduğunca örgen indiriyor.

Fotokapan çalışmalarıyla türlerin yayılış alanları, kişi dinamikleri, kişi yoğunlukları, bireylerinin teşhisi üzere bilgiler değişmez verilerle ortaya konulabiliyor. Asıl gösteri planı, dümen ve gelişme planı çalışmaları ile türlerin korunması faaliyetlerinde bu verilerden faydalanılıyor.

Ülke genelinde doğaya yerleştirilen kestirmece 3 bin 180 fotokapan ile Küçük Asya çandır koyunu, kocaoğlan, sırtlan, kızılgeyik, esmer ve aldanmaz kadar çandır hayvanları izleniyor.

GPS tasmalı yaban hayvanları

Bakanlığın çoğaltma istasyonlarında üretilen evet dahi aşılanmamış hayvanı iyileştirme merkezinde otama edilerek bittabi alanlarına bırakılan ve ilmî araştırma üzere katıksız yaşam alanlarında yakalanan çandır hayvanları, hayatta kalma oranları ve yayılış alanlarının tayin edilebilmesi üzere uydu vericili ya birlikte GPS’li tasmalar takılarak izleniyor. Yapılan izlemeler, karışık hayvanlarının üreme, konaklama ve kışlama alanlarının tespitine imkan verdiğinden, bu alanların yöntemine dayalı de alınacak kararlara altlık oluşturuyor.

Bu kapsamda serencam 10 yılda, 24 türden 260 çandır hayvanına GPS vericili toht takılarak izleme çalışmaları yapıldı.

Bu donör uygulamasıyla 2013’te Adıyaman’daki ayrımsız yollu sırtlanın 10 ayda kısaca 2 bin 894 kilometrelik alanda, 1518 kilometre naşir Kahramanmaraş’a gittiği tespit edildi. Gene bu çalışmayla 2016’de Aksaray Ekecik Dağı’nda doğaya bırakılan ve 2 sene izlenen tıpkı Anadolu aşılanmamış koyununun tahminî 2 bin 300 hektarlık alanı kullandığı kayıtlara geçti.

Kaçak avcılarla savaşım

Ayrıca fotokapanlar yasa dışı avcılık ile mücadelede faaliyetin başarısını çoğaltmak için Genel Müdürlük vasıtasıyla av esirgeme ve kontrol çalışmalarında büyüklük çapında yavaş şekilde kullanılmaya başlandı.?

Kişmiri Avcılığı Kanunu kapsamında av ve melez hayvanı kaynaklarını yaşama alanlarıyla alay malay koruyarak bu kaynakları gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla Vekillik birimleri yoluyla av himaye ve kontrolü faaliyetleri yürütülüyor. söz konusu icraat 15 toprak müdürlüğü, 81 mülk şube müdürlüğünce 2 bin 94 av saye, 400 yerey uzlaştırıcı, 3 bin 180 fotokapan ve 25 dron ile devlet genelinde sene süresince sürüyor. DKMP ekipleri eliyle 2012 yılından bugüne büyüklüğünde yasadışı avlanan 72 bin 297 hayat üzerine muamelat yapıldı ve 79 milyon 714 bin 542 teklik idari para cezası kesildi.

Vekâlet, nesli ateş altındaki aşılanmamış hayvanları ve bunların türevlerine ilişik Konfedere Milel Nesli Coşkunluk Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşmesi’nin (CITES) paydaşı yerinde bulunuyor. Bu kapsamda gümrüklerden Türkiye’ye antre ve sorti yapacak nesli acı altındaki yaban hayvanları ve bunlardan elde edilen ürünlerin ticaretiyle ait hareket ve amal yaparak arama altında tutup, denetleme yapılıyor. Yasa gereği bugüne büyüklüğünde 44 bin 808 evrak düzenlendi.