Türkmenistan pamuğuna Nazilli desteği
AYDIN Aydın’ın Nazilli ilçesinde 1934 yılında Atatürk aracılığıyla kurulan Nazilli Iğ Araştırı Enstitüsü, bu güne kadar laboratuvarlarında geliştirerek tescillediği 49 cins cehre türü ile dünya pamukçuluğuna de bindi oluyor.
Kurulduğu günden bu yana iğ üzerinde yaptığı çalışmalarla Türkiye’da bir tane ve dünyada birlikte ilkler arasında düzlük düz Nazilli Cehre Araştırı Enstitüsü, yalnız Türkiye’de değil parçalanmamış dünyadaki pamuk sektörüne yaptığı katkılara benzeri yenisini daha ekledi. Cehre üretiminde alay sahibi olmaya çalışan Türkmenistan pamukçuluğuna korumak amacıyla son teşrin ayından bu yana yürütülen çalışmalarda sona gelindi. Türkmenistan Ekincilik Bakanlığı ile eş ölçülü ‘Pamukta Makineleşme Projesi’ için Nazilli’dahi tıpkısı hafta geçiren astronomi, çalışmaların değerlendirildiği toplantının arkası sıra ülkesine döndü.
Enstitü Müdürü Mustafa Koray Balkır’in ev sahipliğinde yapılan çalıştaya Nazilli Kaymakamı Sedat Sırrı Arısoy, Birleşmiş Milel Azık ve Tarım Örgütü Türkiye Temsilciliği Ekincilik Uzmanı Fazıl Anlayışlı, Nazilli Kültür Odası Başkanı Necdet İzgü, enstitüde görev fail beceri ekip, Türkmenistan Ekincilik ve Yer Koruma Bakanlığı Temel Mühendisi Hoshgeldi Rejepov ve ekincilik bakanlığı ile özel sektörün temsilcileri katıldı. Bire Bir hafta süren çalışmanın arkası sıra mihman astronomi Türkiye’deki ilk bir tane pamuk araştırma enstitüsü olan Nazilli Iğ Araştırma Enstitüsü’nün çalışmalarını namına inceledi.
Çalıştayda mütekellim Nazilli Kaymakamı Sedat Sırrı Arısoy, pamuğun Nazilli ve ülkemiz için haddinden fazla büyük bire bir değere topluluk olduğunu ifade ederek herhangi bir iki mevki amacıyla bu çalışmaların hem haddinden fazla koca olduğunu hem üstelik bu çalışmaların ayrımlı sektörlerde bile bitmeme etmesi gerektiğini ifade etti.
“Türkmenistan ile çapraz işbirliği yapılacak”
Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürü Mustafa Koray Parıltı, “2021 yılında kurguladığımız bu projeyle FAO’yla ortak tıpkı proje taslağı üzerinde çalıştık. ve Türkmenistan’da bahis uzmanları ile tıpkı araya gelip projemizi olgunlaştırdık. Projemiz şu irfan geliyor, Türkmenistan’la Türkiye beyninde zirai mekanizasyon ağırlıklı olaraktan iğ hasadıyla ait işbirliği temeline oturmuş Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü adına tıpkısı köprü mahiyetinde çalışıyoruz bu projede. Türkmenistan’la da Türkiye arasında paçarız düet işbirliği ile beraber önümüzdeki dönemde yapılacak olan çalışmalarında temelini atmış olacağız. Türkiye ile Türkmenistan beyninde pamuk özelinde hele hasat mekanizasyonu açısından yapılması müstelzim ve civar plana çıkartılması gereken konuları belirledik tığ. Bizim eksiklerimiz ya dahi Türkmenistan’ın eksiklerini aynı araya derledik ve bunların üstüne her an sorunlara hal odaklı yaklaşıp bunların birlikte cevabını en gelişmemiş zamanda birbirimizle paylaşmayı hedeflemekteyiz. Bilindiği üzere Türkiye pamuk üstüne global tıpkı marka birim alandan alınan mahsul bile önceki 3 büyüklük ortada saha almaktayız ve şuandaki 1934’ten beri biriktirdiğimiz hele güzel AR-GE kültürümüzü Türkmenistanlı mevkidaşlarımızla paylaşıp Türkmenistan pamuğunun da aynı çıta elan yukarıya çıkarmayı hedeflemekteyiz.”
“Ülkeler arasındaki işbirliğini ve bilgelik tecrübe değişimini sağlıyoruz”
FAO Ankara Ofisi Tarım Uzmanı Çalışanı Fazıl Zeyrek, “Türkiye ve Türkmenistan’dahi pamuk üretimiyle ait namına etkin muhteşem kuruluşları işbirliği etme imkanlarını göstermek amacıyla aynı araya getirmeye çalıştık. Bu anlamda tahminî tıpkı ay kadar önce Türkiye’den ayrımsız heyet bu enstitüden üstelik beş altı sevimli tevessül etmek için Türkmenistan’a gitti. Oradaki cehre üretimini ve cehre hasat mekanizasyonuyla ilgili kurumları yerinde gördüler, değerlendirdiler. Onun karşılığı namına üstelik bu hafta içerisinde Türkmenistan’dan benzeri heyet Nazilli’ye geldi ve analog şekilde Türkmen heyeti birlikte Türkiye’deki ekincilik cehre üretimini veya mekanizasyon durumunu gözetlemek istiyor. Bu şekilde tığ seçkin iki devlet beyninde hikmet ve tecrübe değişimini sağlamış oluyoruz. FAO yerine bizim gelgel duyduğumuz diyebilirim. ve FAO’nun makro fonksiyonlarından tıpkı tanesi olan ülkeler arasındaki işbirliğini ve bilgi tecrübe değişimini FAO yerine de bunu üstelik sağlamış oluyoruz. Bu birlikte FAO’nun yüce görevlerinden ayrımsız tanesi. Bundan da tığ beribenzer mutluluk duyuyoruz. Demin bu tıpkısı işbirliğinin oylumlu unsurlarından tıpkısı tanesi, Türkmenistan üzere bire bir ciddi izlence hazırlanması, Türkmenistan da iğ verimliliği, üretimi ve hasat mekanizasyonu elan zahir iyileştirilebilir. O anlamda Türkmenistan için tıpkı mühim izlence hazırlanmasını hedefliyor bu işbirliği. Bu bugünkü Çalıştay dahi üstelik bu konular üzerinde durularak, bu Türkmenistan için mühim raporun temel unsurlarını biz hem Türkmen heyetiyle hem de Türk tümden alay malay ortaya koymuş olacağız ve sonuç olarak bile bu işbirliği çerçevesinde Türkmenistan Ekincilik ve Belde Siper Bakanlığı’na fena hâlde tıpkısı kanıt ortaya konmuş olunacak” dedi.
