İSTANBUL Arkeoloji Müzesi yetkililerinin incelemesiyle Irak’a ilgilendiren olduğu belirleme edilen tarihi sikkelerle gelişigüzel tıpkı skor taş im Arkeoloji Müzesi’nde sergilendi. Asar düzenlen törenle Irak Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Khalel İbrahim Mahmood’a teslim edildi.
Eserlerde yapılan tetkikat sonrasında Irak’a ilişik olduğu belirlenen üçü Abbasi dönemine ilişkin, ikisi Fatımi dönemine ait sikkelerle alay malay, Sümer dönemine ilişik taş nişane İstanbul Kazı Bilimi Müzesi’nde sergilenerek, teyit töreni düzenlendi. Öğle Vakti saatlerinde başlayan törene, Firez Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı ve Irak Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Khalel Ibrahim Mahmood katıldı.
Törende mütekellim İbrahim Mahmood, “Iraktan kaçırılan eserlerin Türkiye Cumhuriyeti marifetiyle belirleme edilip, Irak’a teslimi için planlı bu törene katılmak bizim için bire bir onurdur. Bacanak Türkiye Cumhuriyeti’nin girişimlerine ilk kez şahit olmuyoruz. Irak’tan kaçırılıp Türkiye ele geçirilen 2008’den itibaren 81 im Büyükelçiliğimize teyit edilmişti. 2019’da Hatay Arkeoloji Müzesi’nde benzer tıpkısı törenle eser teslimi düzenlenmişti. Irak ve Türkiye’nin tarihi topraklarında keşfedilen bu eserler küresel ve kültürel tıpkı mirastır. Esbak uygarların ve insanların miraslarıdır. Bu medeniyetlerin miraslarını destek olmak ve asıl topraklarında keyiflendirmek kül ülkelerin omuzlarına sakıt benzeri görevdir. Bu görevi Türkiye Cumhuriyeti üstelik başarıyla üstlenmektedir. Bu vesileyle Türkiye Cumhuriyeti’ne ve bu eserlerin tespiti ve temini ve teslimi üzere müteharrik rastgele yetkiliye huzurlarınızda teşekkürname ediyorum” dedi.
“RICA BEKLEMEDEN İADE EDİYORUZ”
Eserlerin teslim süreci için mütekellim Gökhan Yazgı, “Sıra boyunca bir nice uygarlığa aile sahipliği yapmış kadim bir coğrafyada yaşıyoruz. Bu sebeple çokça ensesi kalın ve haddinden fazla değişik firez varlıklarına aile sahipliği yapıyoruz. Kültürel mirasımızı araştırmayı, korumayı ve insanlığın hizmetine sunmayı anne vazifemiz sayıyoruz. Ne süt kuzusu ve döneme ilişik olursa olsun kültür varlıkları ilgili olduğu topraklarda hayatiyetli insanların kimliklerine ilişkin benzeri parçadır. Bu yüzden özellikle yasadışı yollarla elde edilen ve coğrafyalarından koparılan tarihi eserlerin ülkelerine ansız dönmesi ülkemiz için iri benzeri önem taşımaktadır. Türkiye kendisine yasadışı yollarla mutluluk dışına matrut eserlerimizin izlem ve iadesi üzerine titizce çalışıyoruz. 2002’yılından itibaren 9 bin 36 firez varlığımızın ülkemize iadesini sağladık. Bir hassasiyeti, ayrıksı ülkelerden kaçırılan yasadışı eserlerin ülkelerine dönmesi konusunda birlikte gösteriyoruz. Eserlerin ülkemize iadesinde verdiğimiz önem kadar, koleksiyonumuza yasadışı şekilde başka ülkelerden tarihi eserlerin girmemesi için dahi çalışıyoruz. Yanlışlık unsuru haline gelen eserler için kaynak ülkeden kâm beklemeden reddetme ediyoruz. Çin, Kazakistan, Irak ve Mısır’a iadeler gerçekleştirdik. Gururla nakletmek isterim kim, BM Güvenlik Konseyi ve Unesco 1970 kadar sözleşmelerimizin gereğini inceden inceye hesabına getiriyoruz. Bugün teslim edilecek sikkelerin savcılık eliyle yapılan soruşturmasında Irak’tan çıkarıldığına yönelik ifadelere ulaşılmıştır. Irak’a tasdik edilecek tıpkısı ayrıksı iz ise aynı koleksiyoner vasıtasıyla müzayededen yasadışı olduğu bilinmeden alınmış bir taş heykelden koparılmış parçadır. İstanbul Kazı Bilimi müzeleri uzmanlarınca eserin üzerindeki Sümerce yazıdan Irak’a ait tıpkısı gayrimenkul kültür varlığı olduğu tespit edilmiştir. Koleksiyoncu eserin kökeni için bilgilendirilmiş, kendisi bol niyetle eserin haklarından vazgeçmiş ve eseri Irak’a iade yapılmak üzere müzeye bağışlamıştır. Bu sikkelerin yakalanmasını sağlayan İstanbul İl Inanma Müdürlüğümüze bile teşekkürname ediyorum. Eserlerin Irak’a ait olduğunun tespitini fail İstanbul Arkeoloji Müzesi yetkilileri ve uzmanlarına teşekkürname ediyorum. Tığ gelişigüzel daha güçlüyüz” dedi.
Tarihi sikkeler geçtiğimiz yıllarda güven güçlerinin çalışması sonucunda 2 kişinin üzerinde yapılan aramalarda tutulmuş, yasadışı namına ülkeye sokulduğu belirleme edilerek, Hars ve Turizm Bakanlığı ekiplerince inceleme altına alınmıştı. Sümer dönemine ait taş nişane ise Türk benzeri koleksiyoncu yoluyla talih dışında yapılan tıpkı müzayedede satın alınmış, elan sonradan Irak’a ilişik benzeri tarihi yayın olduğu anlaşılmıştı. Asar elan sonraları Irak’a yaraşmak üzere Khalel İbrahim Mahmood’a konfirmasyon edildi.
