Ekincilik ve Orman Bakanlığı yoluyla Bitlis’te hayata geçirilen “Ahali Elinde Küçük Asya Mandası Islahı” projesi çerçevesinde kent genelinde manda popülasyonu yetişkin oranda artmaya bitmeme ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünce (TAGEM) üretimi azalmış efsanevi ırklarının sayısının ve veriminin artırılması amacıyla hayata geçirilen “El Elinde Rum Mandası Islahı” projesi meyvesini vermeye devam ediyor. Ekincilik ve Orman Bakanlığı ve Damızlık Camız Yetiştiricileri Birliği vasıtasıyla sürdürülen projeden yararlanan Bitlis’teki camız yetiştiricilerinde de gitgide artma yaşandı. Başlatılan projede camız yetiştiriciliğine ilginin arttığını belirten Bitlis Manda Yetiştiriciliği Kontak Başkanı İsmet Meşgul, Türkiye genelinde düzeltme projesinde Bitlis’in bir numara tam düzlük aldığını belirtti.
“Bitlis, Türkiye genelinde ıslah projesinde bir numara tam”
2010 yılında Bitlis genelinde mevcut camız sayısının 500’den 11 bine yükseldiğini belirten Çalışır, “Kimesne mandacılığa önem vermiyordu. Tığ bilcümle köylere anlattık, şu an sistem mandacılığa dönük durumda. Şu zaman Bitlis, Türkiye genelinde reform projesinde bir numara sırada. Türkiye genelinde manda ıslahat yapılırken mehabet bindi veriyor ve destek olunca insanlar tarafından elan çok irade oluyor. Mandanın gideri karşılanıyor, çiftçilerimiz kışın o mandanın samanını ve yemini karşılıyor. Burada düzenlenen bire bir şekilde mandacılık yapılmıyordu. Yeni eskimemiş bütün namına düzelmeye başladılar. Cümle çıktı mandacılığa yönelmiş” dedi.
“Güroymak ve kasaba köylerde yüzde 90 mandacılıkla uğraşılıyor””
Meşgul, manda sayısının artmasıyla üreticilerin hem konaklamak hem benzin hem birlikte yoğurt üretiminden faydalandığına dikkati çekerek, Güroymak ve çevre köylerinde vatandaşların yüzdelik 90’ının mandacılıkla uğraştığını dile getiren Çalışır, “Bu yıl 2 bine yakın ayvaz mandamız satıldı. Bundan belde köylüye tıpkısı getirisi oldu. Mandanın hem kaymağından, hem yoğurdundan, hem da tereyağından dünyalık kazanılıyor. İnsanların konvansiyon kaynağı oldu. Bu bölgede mandacılık konusunda istihsal özne fabrikalar yok. Bambaşka şirketlerimiz bile bulunmayan. Bizim biricik hedefimiz hayvancılık. Güroymak ve belde köylerde yüzdelik 90 mandacılıkla uğraşılıyor” diyerek konuştu.
Geçtiğimiz günlerde Bitlis’in Güroymak ilçesi ile Muş’un Hasköy ilçesi sınırları içerisinde mevcut İron Sazlığının “değişmez korunacak hassas düz” car edilmesinin arkası sıra bölgede mevcut mandaların kalitesinin artacağına dikkat çekici Meşgul, “Hayvancılık ve mera konumunda artısı olur. Yazın hem benzin konumunda hem de efsanevi gelişiminde tıpkı artısı olacaktır. Kışın yem sıkıntısını elde etmek zorunda kalıyoruz. Söz Gelimi bizim üzere oradaki umum arazilerimiz biçilip kışın hayvanlarımızın saman, yemini realizasyon etme yerimizdi. Sit alanı olunca bizim amacıyla dezavantajı dahi var. Söz Gelişi bir insanın eksantrik benzeri arazisi yoksa oradan samanını temin ediyordu. Sit alanı olduktan bilahare mecburen samanı haricen satın algı” şeklinde konuştu.
“Hedefimiz birinci görünmek”
Türkiye genelinde Bitlis’in manda sayısında 3’üncü tam meydan aldığını vurgulayan Meşgul, “3 bin 27 hayvanımız ıslahat projesinde var. İkinci sırada Samsun ve üçüncü tam de İstanbul var. Türkiye genelinde efsanevi sayısı yetenek olarak da Samsun birinci sıradayken İstanbul ikinci ve Bitlis üçüncü tam kayran alıyor. Bu şekilde sıralamayı izlem ediyoruz. Allah’ın izniyle biraz sene içerisinde Türkiye’nin birinciliğini elde ederiz” ifadelerini kullandı. – BİTLİS
