ŞENGÜL AZBAY/ÖMER FARUK CEBECİ – Biçim üssü Kocaeli’nin Azmak ilçesi olan ve “asrın felaketi” kendisine tanımlanan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden 23 yıl geçti.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 17 Ağustos 1999’dahi saat 03.02’bile 7,4 büyüklüğünde meydana mevrut ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’da yıkıma neden oldu.

TBMM Sarsıntı Riskinin Araştırılarak Sarsıntı Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi· Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonunun Orak Ayı 2010 günlü raporuna bakarak, depremde 17 bin 480 güç hayatını kaybetti, 43 bin 953 gönül yaralandı.

Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 bölük ve 10 bin 901 hareket yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona mümasil yaşama değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 basamak ve 42 bin 902 gelişim durumunda hasar tespit edildi.

Kentsel transformasyon çalışmalarıyla yaralar sarıldı

Depremde İstanbul’da 454 can yaşamını yitirirken Yalova, Düzce ve Taşmak’ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu suret 981’e çıktı.

İstanbul’da 1880 kişinin yaralandığı depremde 41 bine mümasil göz ve aksiyon durumunda hasar oluştu, 18 bin 162 bölük mutedil ve kısık şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz ayla geldi.

Kentte ayrıca 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunların 118’i mutedil, 13’ü gösterişli hasarlı olarak belirlendi. İstanbul’daki 10 bine mümasil kamu binasının 1137’sinde birkaç, 387’sinde ölçülü, 37’sinde ise bunaltıcı hasar oluştu.

İstanbul’de depremden sunma haddinden fazla kötülük gören meydan Avcılar oldu. İlçede 270 emanet hayatını kaybederken yüzlerce sevimli üstelik yaralandı. 1823 bölük ve 326 iş yerinin yıkıldığı evet da çetin hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 göz ve 872 hisse senedi durumunda ölçülü hasar, 3 bin 685 konut ve 461 hisse senedi yerinde hafif hasar meydana geldi.

Bakanlıklar ile TOKİ ve farklı kurumların gelişim birliğinde yapılan kentsel tahavvül çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı. TOKİ, şehremaneti ve hür teşebbüs yoluyla yıkımın yaşandığı kentlerde, yer sarsıntısı yönetmeliğine makul binlerce kullanılmamış ev düz yazı edildi.

Başta okullar ve hastaneler üzere amme binaları koyulmak amacıyla belli belirsiz hasarlı binalar depreme karşı güçlendirildi.

Kocaeli’birlikte depremin izleri silindi

Binlerce insanın yaşamını yitirdiği, aile ve hareket yerinin yıkıldığı Kocaeli’üstelik, depremin peşi sıra facianın acı izleri ortadan kaldırıldı. Depremde sunma kilolu yıkımın yaşandığı şehirde yer sarsıntısı yönetmeliğine akla yatkın binlerce göz nesir edildi.

Kentsel tahavvül çalışmaları kapsamında Taşmak, Haliç ve İzmit özellikle görünmek için bir nice ilçede eskimemiş projeler hayata geçiriliyor.

Bu kapsamda çatı stoku açısından genişlik riskli bölgelerden biri olan Cedit Mahallesi’nde başlatılan “Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi” ile 1105 hak sahibinin evleri baştan yapılacak.

Çevre, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesince akçalanmış edilen projede, 494 binada oturan doğruluk sahiplerinin boşaltma edilmesiyle katabolizma çalışmaları yapıldı.

Afet ve Müstacel Format Yönetimi Başkanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gebze Maharet Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü iş birliğinde hazırlanan “Kocaeli İli Afet Zararlarının Azaltılmasında Çokbilmiş Site Uygulaması Projesi” kapsamında “acil engelleme” ve “er uyarı” sistemi kurulması amacıyla çalışmalar bitmeme ediyor.

Yine şehrin ayrımlı noktalarına kurulan 41 yer sarsıntısı pusat istasyonundan elde edilen verilerle zelzele haritaları ve master planlar hazırlanıyor, riskli alanlar izleniyor.

Kocaeli devlet ihracatına yeryüzü çok ulama sağlayıcı illerin başında

Limanları ve istihsal tesisleriyle Türkiye’nin arsıulusal ticaretinde muhteşem yere topluluk olan Kocaeli, depremin ardından geçen 23 yıllık süreçte ihracatını iri oranda artırdı.

Türk imalat sanayisinin yaklaşık yüzde 15’ine ev sahipliği işleyen şehir, Türkiye’nin bu sene üzere belirlenen 250 bilyon dolarlık dış satım hedefine arz ateş parçası katkıyı veren iller ortada bulunuyor.

Kocaeli, 1 bilyon 741 milyon dolarla İstanbul’un arkası sıra temmuzda arz aşkın endüstri ihracatı gerçekleştiren ikinci, otomotiv endüstrisinde ise 565 milyon 418 bin dolarla geçen kamer bildirme çok ihracat gerçekleştiren toprak olmayı başardı.

Türkiye’nin uran merkezlerinden Kocaeli’de üretilen malların acun pazarlarına ulaşmasında büyük çalım oynayan İzmit Körfezi’ne 2021’dahi 9 bin 554 gemi uğradı.

Geçen sene, İzmit Körfezi’nin etrafındaki limanlarda güzeşte yıl elleçlenen bütün abra miktarı dahi 2020’ye bakarak yüzdelik 6’lık artışla 81 milyon 335 bin 143 tona ulaştı. Türkiye’deki limanlarda elleçlenen toplanmış dara miktarının yüzde 15’inin gerçekleştirildiği Kocaeli, geçen sene bu alanda bile birinci sırada meydan aldı.

Sakarya’birlikte “yatay kentleşme modeli” kararlılıkla sürdürülüyor

Depremin yeryüzü haddinden fazla etkilediği ikinci devlet olan Sakarya da kentsel dönüşüm ve ayrıksı çalışmalarla depremin izlerini sildi.

Facia sonrası başlatılan çalışmalarla 15 Temmuz Camili, Korucuk ve Karaman mahallelerinde Il ve sair resmi kurumların de içerisinde bulunduğu “bakir iskân bölgesi” oluşturuldu.

TOKİ vasıtasıyla zelzele yönetmeliğine makul konutlar mensur edilirken Büyükşehir Belediyesi dahi Yenikent Otopark, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Otopark kadar sosyal teçhizat alanlarını kente kazandırdı.

Sakarya’dahi muhtemel depremleri sunu az kayıpla atlatabilmek üzere “yatay kentleşme modeli” kararlılıkla uygulanmaya devam ediliyor. Benzer sebebiyle çok bükülmüş binalara onay verilmezken site sakinleri hareket yönetmeliğine akla yatkın konutlarda güvenle yaşamlarını sürdürüyor.

Sanayi ve ekincilik alanındaki yatırımlarıyla adından alay ettiren Sakarya, kentsel dönüşümde de Türkiye’ye örnek oluyor. Bu kapsamda Erenler ilçesine tutkun Yenimahalle ve Küpçüler mahallelerinde 666 dönüm alanda 9 etaptan oluşan “Erenler Belediyesi Kentsel Dönüşüm Projesi” hayata geçirildi.

Yıkılanların yerine yapılan konutlar hak sahiplerine verilirken belediye bütçesiyle kadem aşama gerçekleşen projede icraat devam ediyor.

Büyükşehir Belediyesi, beklenen afetlere mücehhez olunması üzere kente Facia Eş Güdüm Merkezi (AKOM) da kazandırdı. AKOM, olası kıran yerinde akse merkezi yerine bakım sunacak.

Sakarya ekonomisi katlanarak büyüdü

Sakarya’bile sanayici ve yatırımcılara sağlanan teşviklerle iş dünyası de adeta ayağa kaldırıldı. Sakarya 1999’dahi 180 milyon dolar olan ihracatını yatırım ve teşviklerle 2021 sonu bakımından 5 bilyon doların konusunda çıkardı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine bakarak, dünyayı etkisi altına kayran salgın dolayısıyla 2020’bile 4 bilyon 624 bin dolar ihracat gerçekleştiren şehir, sabık sene 152 devlet ve 9 azade bölgeye 5 bilyon 99 milyon 790 bin dolarlık dış as yaparak büyüklük ekonomisine katkı sağladı.

Türkiye’bile yeryüzü haddinden fazla aut koca fail kentlerin başını çeken Sakarya, bu yılın evvel yarısında 2 milyar 631 milyon 261 bin dolar ihracat yaptı.

Kentte 1999″üstelik bir olan organize endüstri bölgesi sayısı, bu müddet zarfında 11’e ulaştı. Kentte 5 organize endüstri bölgesinin kurulması için çalışmalar devam ediyor.

Depremin yaralarını kuşatan şehir, 23 yılda ekonomisini büyüttü.

Glokom ilçesinde 1995’te temeli atılmış ve 2017 yılında hizmete açılan Batı Karadeniz’in en iri limanlarından Glokom Limanı birlikte kentin ihracatına katkı sunuyor. Limandan yapılan palyatif taşımacılığı, Ro-Ro seferleri ve hububat sevkiyatıyla site ve büyüklük ihracatına henüz fazla ulama sunulması hedefleniyor.

Kentin şimal bölgesinden sabık ve 19 Fasıla 2020’de hizmete giren Yıldız Marmara Otoyolu üstelik kente müteveccih uran yatırım taleplerini artırdı.